Morele zelf vergunning
Vrijspreker: U hield zich de afgelopen week bezig met de morele zelf vergunning. Wat houdt dat in en hoe kan een heerser dat gebruiken?
Als mensen ervan overtuigd zijn dat hun gedrag in het verleden getuigt van compassie, vrijgevigheid, onbevooroordeeld gedrag, dan wordt het waarschijnlijker dat ze gaan handelen in een moreel dubieuze manier zonder zich daar schuldig over te voelen. Moraliteit is een soort spaarrekening, of een dieet. Je hebt nu al genoeg vetarme, linksdraaiende yoghurt gegeten, waar lagen die chocoladewafels ook al weer? Hier is aardig wat onderzoek naar gedaan en het is 'morele zelf vergunning' genoemd. Je geeft jezelf een vergunning voor moreel slecht gedrag.
Met eten kan iedereen het wel aanvoelen, maar ook zoiets als politiek correct taalgebruik, kan vreemd genoeg leiden tot meer racisme en seksisme. Je hebt immers het juiste woord voor neger gebruikt, dus met jou zit het wel goed, jouw kind kan naar een blanke school. Jij hebt groen links gestemd, dus die vliegvakantie kan wel weer, zeker als je nog ergens 2 euro uitgeeft aan een certificaat voor CO2 neutraal vliegen. Je hebt je ingezet voor de PvdA en het lot van de minder bedeelden, dus je kunt wel 40.000 euro van de daklozenkrant achterover drukken en de banken een bailout geven op kosten van de arbeider (mits je hun bankiersbonussen aan banden legt of zegt te zullen gaan leggen).
Stockholm syndroom voorgedaan
Vrijspreker: U sprak deze week weer iemand uit het volk. Wat leeft er?
Opperdienaar: Ik hoor de laatste tijd veel over ISIS. De onderdaan krijgt geheel volgens het script van Herman Goering bloedige beelden op zijn netvlies geprojecteerd van afgehakte hoofden van hulpeloze mensen in verweggistan. Dat beroert hem en hij roept om actie. De interpretatie die we hem hebben ingeseind is: Het zijn minderwaardige mensen die dit doen uit een minderwaardig volk met een minderwaardige religie, dichter bij de dieren eigenlijk, untermenschen. Kortom, alle moslims moeten dood. De onderdaan schreeuwt om aktie en wil dat we bommen op de schoften gooien. Hij post en repost allerlei verschrikkelijke gebeurtenissen, zonder al te veel vragen te stellen. Zo ook de persoon die ik deze week sprak. Hij luisterde niet veel, alleen genoeg om te reageren. Zijn reactie tijden waren kort, zijn toon geagiteerd en zijn handgebaren wuifden veel argumenten weg voordat ze gemaakt waren. Precies zoals je van een actief reptielenbrein kan verwachten.
Mensen zijn slecht (en zondig)
Vrijspreker: Waarom hebben mensen een overheid nodig?
Opperdienaar: Omdat ze slecht zijn en zondig. Uitgezonderd mensen die macht hebben natuurlijk, die zjin goed en zelfopofferend.
Vrijspreker: Maar als mensen slecht zijn hoe verklaart U dan deze beelden van een groep reizigers die een hele trein kantelen omdat iemand gevallen was en met zijn been klem zat?
Een papieren gordijn
Vrijspreker: Als je stelt dat Nederlanders belastingslaven zijn, wordt dat vaak met hoongelach ontvangen.
Opperdienaar: Sommige mensen denken dat slavernij ook armoede betekent. Anderen denken dat het altijd racistisch moet zijn. Dit zijn zaken die daar wel vaak mee samengaan, maar niet hoeven. Wat betreft armoede: Als je een seksslaaf bent in de de harem van een olie sjeik, dan kun je knetterrijk zijn en met goud behangen. Maar je hebt geen vrijheid en als de sjeik je in zijn slaapkamer verordonneert en je wilt niet, dan zit scheiden er niet in.
Propaganda 3
Vrijspreker: De meeste mensen denken dat ze niet vatbaar zijn voor propaganda, als ze überhaupt al geloven dat westerse media aan propaganda doen.
Opperdienaar: Propaganda is echter verder ontwikkeld na Goebbels, geperfectioneerd en aangepast aan de moderne tijden. Uitvoerige psychologische studies zijn gedaan, om precies uit te vinden hoe de hersentjes van de onderdanen te sturen zijn en hun ideeën te veranderen.
Vrijspreker: Wat zijn bijvoorbeeld de moderne stappen naar 'regime change'. Wat zijn de voortekenen?
Opperdienaar: Eerst moet de doelgroep gedemoniseerd worden. Je kunt niet zomaar met bommen gaan smijten, dat valt slecht. Bedenk deze uitspraak uit Star Wars: this is how liberty dies, with thunderous applause.
Propaganda 4
Vrijspreker: U wilde weer eens verder ingaan op Uw favoriete onderwerp, propaganda
Opperdienaar: De auteur en nobelprijswinnaar Daniel Kahneman geeft in zijn boek 'Thinking Fast and Slow' aan dat er 2 systemen in ons brein zitten.
- Systeem 1: Snel, automatisch, emotioneel, stereotype, onderbewust
- Systeem 2: Langzaam, inspannend, infrequent gebruikt, logisch, calculerend, bewust en lui
Als we op de automatische piloot zitten en we voelen ons op ons gemak dan loopt alles via systeem 1. Bij cognitieve inspanning/dissonantie, als we ergens geen chocolade van kunnen maken, springt systeem 2 bij. Systeem 2 is lui en probeert alle nieuwe ervaringen zo snel mogelijk in eenvoudige recepten en routines aan systeem 1 te delegeren. Moet je in het begin nog fietsen met systeem 2, na een tijdje is het een routine in systeem 1 geworden. Die doet het snel efficiënt en moeiteloos ('zonder er bij na te denken').
Daniel Kahneman noemt de toestand waarin systeem 1 alles afhandelt 'cognitive ease', of zintuigelijke ontspanning. Deze toestand komt tot stand bij een groot lettertype en goed contrast in heldere kleuren zoals rood en blauw.
De omkeerbril
Vrijspreker: Het menselijk brein is heel flexibel. De psycholoog Stratton zette bijvoorbeeld een bril op zijn neus, die alles ondersteboven zette. Hoewel hij in het begin misselijk was, voelde alles normaal aan na een dag of 5.
Opperdienaar: Wij heerschers kunnen handig gebruik maken van deze flexibiliteit bij onderdanen. George Orwell schreef in zijn boek "1984" veel over omkeringen van gezichtspunten. De Partij, die almachtig en alwetend was in Oceanië, verkondigde via het Telescreen van Big Brother de partij leuzen. Die leuzen waren:
- Oorlog is Vrede
- Vrijheid is Slavernij
- Onwetendheid is Kracht
