Vrijsprekers: Libertariërs en voluntaristen halen hun idee over wat moraliteit zou moeten zijn vaak uit logica, sommigen uit gevolgethiek en sommigen uit gevoel, zijn er nog meer mogelijkheden?

Opperdienaar: Veel main stream wetenschappers doen aan enquêtes als het om moraliteit gaat. Je kijkt alleen wat het is, niet wat het zou moeten zijn. Het einde van de geschiedenis is bereikt wat betreft moraliteit. Alleen nog de puntjes op de democratische 'i' zetten.

Vrijspreker: Tot wat voor soort conclusies komen ze met die enquêtes?

Vrijspreker: Moraal hangt samen met het idee dat iets bewustzijn heeft. Zonder bewustzijn kun je kennelijk geen aanspraak maken op morele rechten. Wat geeft iets bewustzijn?

Opperdienaar: Daar heeft de auteur van de 'The mind club' ook wat over te zeggen. We kennen pas bewustzijn aan iets toe als het met ongeveer dezelfde snelheid beweegt als wij zelf (een noodzakelijke maar niet voldoende voorwaarde). Bij dingen die veel sneller en langzamer dan ons bewegen, kunnen we ons moeilijk een bewustzijn voorstellen dat keuzes maakt. Het lijkt maar wat te doen, geen doel gedreven handelen. Komiek George Carlin zei hierover: "Ooit op gemerkt hoe iedereen die langzamer dan jij rijdt een sukkel is, maar iedereen die sneller rijdt een maniak is?" Dit wordt ook wel 'timescale antropocentrism' genoemd. Evolutionair gezien logisch omdat zowel prooi als jager ongeveer dezelfde snelheid hebben, dus is het belangrijk intenties te kunnen inschatten van dingen die zich rond onze eigen snelheid bewegen. Daarom komen er in 'science fiction' series ook geen wezens voor die de afmeting van een continent hebben en denken in de tijdspanne van een jaar. Onderstaande grafiekje geeft de resultaten van een enquête weer.

Vrijspreker: U heeft ook een probleem met immigranten?

Opperdienaar: Ja, ik fietste laatst door de polder en dan zie je zo'n heel weiland vol met die Nijlgans. Die hoort hier niet. Het is een epidemie. Dat vliegt maar over de staatsgrens heen alsof die niet bestaat. Je hoort vele mensen er over klagen. De Hollandse gans wordt verdrongen door die vervelende buitenlandse Nijlgans. Hij is ook van nature gewelddadig.

Vrijspreker: Zonder werkvergunning, zonder enige toestemming van een overheid. Dat moet pijn doen.

Opperdienaar: Ja, dat zit de onderdaan niet lekker. Je kunt het merken op de straat. Er is een roep uit het volk om wat aan de Nijlgans te doen. De naam zegt het al: "Nijlgans". Is er hier een Nijl? Nee. Laat die Nijlgans lekker in de Nijl blijven zwemmen? Wat doet die in de polder? Precies, daar hoort hij dan ook niet.

Vrijspreker: U heeft nog een punt te melden uit het boek 'the mind club'. Wat is dat?

Opperdienaar: Het gaat om een verschijnsel dat velen van ons waarschijnlijk al kennen, maar wel eens expliciet gezegd mag worden: De empathie kloof.

Het houdt in dat we meer empathie kunnen voelen voor iets wat relatief ver weg staat dan voor iets wat vlakbij staat. Ik heb het al een keer eerder besproken met het volgende grafiekje.

Vrijspreker: U was onlangs naar de VS gegaan om van daaruit wat rond te reizen op een cruiseboot. Wat waren Uw ervaringen?

Opperdienaar: Het viel me alles mee om de Death Star te bereiken. Natuurlijk wel de nodige veiligheidsmaatregelen, maar dat is te verwachten. Miami is een aparte stad. Heel veel immigranten van over de hele wereld die daar hun heil zoeken. In de bar bijvoorbeeld zat aan mijn rechterhand een mijnheer gekleed in slechts een tuigje met wat wit dons er op en witte veren engelenvleugeltjes op zijn schouders bevestigd. Op zijn voornamelijk naakte lichaam zaten verder groene glittertjes. De overige bezoekers groeten hem enthousiast en zonder enige verbazing.