Vrijspreker: Waarom geloven mensen nog in onwaarschijnlijke theorieën? Is het niet altijd veiliger om de kudde te volgen?

Opperdienaar: Meestal ging kudde denken massaal fout. Maar als je het juist hebt terwijl iedereen verkeerd zit, is de opbrengst natuurlijk enorm als je daar op handelt. Denk maar aan Noach die uitgelachen werd om zijn ark. De wappie van zijn tijd. Komplotdenker. Maar hij overleefde als enige met zijn gezin, volgens het verhaal tenminste. Ik denk dat die afweging alleen al verklaart waarom de meer zonderlinge theorieën overleven, of ze nu waar zijn of niet. Het is een beetje als met een meme coin kopen. Meestal wordt het niets, maar als je een keer raak schiet, heb je ook gelijk de hoofdprijs. Een kleine kans op een grote winst trekt altijd mensen aan die niet veel te verliezen hebben en veel te winnen. 

Vrijspreker: Maar sommige theorieën, daar lijkt niet veel aan te verdienen: Kennedy werd door de CIA vermoord, de maanlanding was nep, de aarde is plat. Wat levert het potentieel op als je dat bij het juiste einde hebt en de meerderheid denkt anders?

Opperdienaar: Je ziet vaak dat mensen die in 1 sociaal afgekeurde theorie geloven, ook in de meeste anderen geloven. Mensen die sociaal goedgekeurde theorieën geloven, geloven ook meestal alle theorieën van het regime, zelfs nadat ze onwaar zijn gebleken. Er zijn nu nog steeds mensen die geloven dat het mrna vaccin veilig en effectief is en dat gezichtsmaskers besmetting voorkomen. Er zijn nog mensen die Stalin verheerlijken. Er waren mensen door Stalin in de Goelag gezet die brieven schreven naar Stalin en medegevangenen verraadden omdat ze volop overtuigd waren dat Stalin het goed bedoelde en er iets anders mis was gegaan. Maar ze geloofden wel dat hun medegevangenen wel terecht in de Goelag waren gegooid. Nu iedereen in zijn eigen media bubbel zit, wordt bevestiging van die theorieën ook naar hartenlust aangeleverd. Het is dus meer een karaktereigenschap en of het nu wat oplevert of kost, maakt dan niet zo veel meer uit voor een individuele theorie. Het is meer een package deal. Je gelooft in alle regime theorieën of je gelooft er geen. Wat geeft je de beste overlevingskansen? Het is ook zo dat na verloop van tijd, bijna met zekerheid gesteld kan worden dat een regime theorie onjuist is. In het begin is misschien hun weerbericht nog te vertrouwen. Verder kun je ook stellen dat naarmate de hoeveelheid kansarmen toeneemt, de hoeveelheid risico die vooral jonge mannen gaan nemen, toeneemt. Meer gokken, meer drinken, meer drugs en meer aanhangen van minderheidstheorieën. 

Met die mediabubbels zag ik laatst weer een mooi voorbeeld. Extinction rebellion was van de A12 af gespoten. Aan de kant van de milieu alarmisten werd moord en brand geschreeuwd over politiegeweld en dat het regime zo niet tegen de boeren optrad. Aan de wappie kant werd ook druk gedeeld en geliked. Hier ging het er over dat de demonstranten gelijk waren vrijgelaten, terwijl de blokkeer Friezen die een weg blokkeerden tegen kick out Zwarte Piet, wel veroordeeld waren. Zo ziet iedereen wat hij wil zien en kan iedereen zich als slachtoffer portretteren, wat vandaag de dag natuurlijk de winnende strategie is. Oorlog is vrede, vrijheid is slavernij, bezit is diefstal en verlies is winst. Deze strategie werkt totdat er een leider opstaat die zegt:"OK, wil iedereen zo graag onderdrukt worden? Daar kan ik wel voor zorgen". Tegen die tijd is iedereen zo getraind met koekjes krijgen als hij een slachtoffer is, dat hij niet meer weet waarom hij ook alweer altijd slachtoffer wilde zijn. Net als het experiment met de apen die de ladder niet opdurven.

In de uitstekende podcast van James Lindsay, New Discourses, legt hij uit dat om jezelf te portretteren als minderheid, je niet perse een minderheid hoeft te zijn. Vrouwen worden bijvoorbeeld vaak genoemd als minderheid, terwijl het feitelijk een meerderheid is. Het gaat er om dat je door het systeem zou worden 'geminderheid'. Hij begint de aflevering dan ook met het uitleggen van de nieuwe term 'unhoused' ipv 'homeless'. Deze nieuw term moet aangeven dat het niet iets is waar je zelf verantwoordelijkheid aan zou kunnen hebben (dakloze), maar dat je door het systeem 'gedakloosd' bent (impliciet betekent dit dat het systeem huizen uitdeelt). Bij racisme zie je dat ook gebeuren. Een systeem kan racistisch zijn, zonder dat er een enkele racist in voorkomt. 

Comments: