Vrijspreker: Wat is het probleem met deflatie?

Opperdienaar: Bij deflatie wordt je geld meer waard. Mensen zouden geen geld meer durven lenen omdat het terugbetalen in de toekomst met waardevoller geld moet gebeuren. Zonder leningen geen investeringen en voor je het weet valt de economie stil. Mensen zouden aankopen uitstellen omdat het in de toekomst goedkoper is.

Vrijspreker: Dat heb je toch altijd met schulden? Als de prijzen stijgen met 10%, maar de rente is 12%, dan moet de lener bij de afbetaling een jaar later 2% meer terug geven dan hij ontving. Hoe is dat verschillend van 0% rente bij 2% prijsdaling? In beide gevallen is de reële rente 2%.

Opperdienaar: Zonder overheid zou daar geen verschil tussen zijn. De toekomstige aankoop is dan altijd 2% voordeliger dan een huidige aankoop en de afbetaling van een lening is altijd 2% meer waard dan de oorspronkelijke lening. Maar psychologisch is het anders, lonen hebben 'kleverigheid'. Je stelt ze niet zo gemakkelijk omlaag bij als de andere prijzen dalen. Dat betekent dat voor bedrijven de producten die ze verkopen in prijs dalen, maar hun loonkosten gelijk blijven. Als de inkomsten opdrogen en de uitgaven niet minder worden, gaat een bedrijf failliet. In een vrije markt zouden de werkgevers bij dalende prijzen hun werknemers ook een lager loon kunnen bieden. Die zouden daar misschien psychologisch een probleem mee hebben, maar weinig keuze, omdat alle prijzen inclusief die van arbeid omlaag gaan. Ze zouden ook weinig praktische problemen hebben omdat hun kosten van levensonderhoud ook dalen. De overheid verbiedt deze aanpassing onder het mom van bescherming, waardoor er regelmatige crises zijn met faillissementen, ontslagen en werkeloosheid. Hierom zijn er dan ook weer allerlei vangnetten nodig. Daarom moet deflatie te vuur en te zwaard bestreden worden door overheden en hun economen.

Vrijspreker: En dat is nu juist heel lastig want als je de rente tot nul hebt gereduceerd met je geldpers en mensen willen nog steeds niet lenen en ze lossen schulden af, wat doe je dan?

Opperdienaar: De rente wordt wel als een touwtje gezien, je kunt er wel iets mee vooruit trekken, maar niet mee duwen. Als mensen bij 0% niet lenen, dan leek dat de grens. Het is als bier lenen aan geheelonthouders, het werkt niet.

Vrijspreker: Als mensen het probleem zijn, moeten de 'niet mensen' te hulp worden geroepen. 

Opperdienaar: Inderdaad, als mensen niet om de armen of om infrastructuur geven, moet je ze ook gewoon laten regeren door 'niet mensen' die daar wel om geven.

Ook voor dit probleem zijn de 'niet mensen' de oplossing. 'Niet mensen' zijn altijd bereid schulden aan te gaan zelfs als mensen dat niet durven. De 'niet mensen' gaan zelfs schulden aan 'in de naam' van hun mensen. Daarom besloot de centrale bank dan ook de afgelopen week om de geldhoeveelheid te vergroten met 1140 miljard euro oftewel 60 miljard per maand en daar een boeketje staatsobligaties van te kopen. Geld lenen aan overheden werkt altijd, het is als alcohol lenen aan alcoholisten. Ze maken zich geen zorgen over toekomstige terugbetaling. Dat lenen ze ook weer tegen die tijd.

Vrijspreker: Toch als de mensen zich tegen deze geldtsunami verdedigden met bitcoin, zilver of goud, dan kijken ze niet tegen nieuwe hoogtepunten aan en hebben soms zelfs tegen een behoorlijk verlies, hoe kan dat met al dat nieuwe geld in het vooruitzicht?

Opperdienaar: Het prijspeil wordt niet zo zeer bepaald door de hoeveelheid echt geld, maar door geld plus bank krediet. Als de bank een hypotheek uitgeeft, schrijven ze een paar getalletjes op iemand zijn rekening, zonder die bij anderen weg te halen. Er komt echter geen geld bij, maar krediet; een belofte op geld. Dit krediet fungeert echter als geld zolang niet iedereen het probeert om te zetten in geld bij de pin automaat en de bank niet failliet gaat. Het echte geld (M1 , 5800 miljard) groeit het komende jaar met 1140 miljard, maar de krediethoeveelheid (M3) is wel 10206940 miljard. M3 is dus 1760 keer M1. Het is maar de vraag of de banken die ook met 20% kunnen laten groeien.

Verder wordt het prijspeil bepaald door de omloopsnelheid van geld. Als iedereen veel geld heeft, maar niemand geeft het uit, dan stijgen de prijzen ook niet. Het is net alsof het geld er niet was. De omloopsnelheid gaat omlaag bij angst. Momenteel daalt de omloopsnelheid. In de VS raakte de omloopsnelheid in 2010 een 50 jaars dieptepunt.

Vrijspreker: Dus wat moet de onderdaan nu doen?

Opperdienaar: Mijn beleggingsadvies is:

Roep dat je wat gekocht hebt en wacht dan tot iedereen je vol leedvermaak uitlacht en koop het dan pas. Hetzelfde geldt voor verkopen.

Een ander advies: Let ook op het aantal verzekeringen van de heersers dat er niets aan de hand is. Als die toenemen, is er meestal een probleem. (Zwitserland zal koppeling aan euro verdedigen, dec 2014)

Comments: